عدم ثبت طرحها و فرشهای دستباف ایران همچنان بر صادرات این صنعت سایه افکنده و موجب شده کشورهای رقیب با وجود استفاده از طرحهای ایرانی، فرشهایی با کیفیت بسیار پایین تر و با اتکا به قیمت تمام شده کمتر، بازار جهانی این کالا را در اختیار خود گیرند. 
     به گزارش خبرنگار مهر در ارومیه، کیفیت و نقوش زیبا همراه با رنگهای متنوع، فرش ایرانی را در جایگاه شایسته‌ای در دنیا قرار داده به گونه ای که کشورهای رقیب چون هند، پاکستان، چین، نپال و حتی ترکیه توانایی تولید فرش با کیفیت فرش دستباف ایران را ندارند ولی متاسفانه با این وجود در حال حاضر این کشورها در حال تولید فرش دستباف از طریق کپی برداری از نقوش زیبای فرشهای ایرانی و صادارت آن به کشورهای بازارهدف فرش ایران هستند.
    
    متاسفانه صادرات بی رویه فرشهای دستباف نامرغوب، موجب شده تا کشورهایی که در گذشته در این صنعت حرفی برای گفتن نداشتند امروز در بازارهای جهانی بالاتر از ایران بایستند که فعالیت افراد کم تجربه و واسطه ها در این صنعت به خصوص در امر صادرات که نیاز به شناخت کارشناسانه بازار دارد یکی دیگر از دلایل نزول جایگاه فرش دستباف ایرانی است. 
    
    بر اساس اعلام مرکز ملی فرش ایران صادرات فرش دستباف کشورمان به عنوان یکی از اقلام سنتی صادراتی، از سال 82 سیری منفی به خود گرفته، به گونه ای که درآمد 517 میلیون دلاری سال 81 به 406 میلیون دلار در سال 85 کاهش یافت و در سال گذشته به 389 میلیون دلار رسید. 
    
    یکی از دلایل عمده کاهش صادرات فرش را که تولیدکننده ای چون ایران نمی تواند در آن تاثیرگذار باشد، کاهش تقاضای جهانی برای فرش دستباف و روی کار آمدن کالاهای جانشینی چون پارکت و موکت است که ناخواسته مردم جهان به استفاده از این نوع کالاها گرایش یافته و با کاهش تقاضای جهانی فرش دستباف صادرات آن نیز کاهش یافت.
    
    درایران نه تنها گرانی مواد اولیه بلکه هزینه های بالای کارگر و نیروی کار موجب شده است تا رقبای ما فرشهای هرچند با کیفیت پائین تر اما با قیمت مناسبتر روانه بازار مصرف کنند. 
    
    در حال حاضر آنچه کمی نگران کننده است و جامعه فرش از آن به عنوان نگرانی یاد می کند تطبیق نداشتن تولیدات با نیازهای روز جهان و مردم استفاده کننده است. 
    
    در این میان، آذربایجان غربی به عنوان یکی از قطب‌های فرش دستباف در ایران نیز از این قافله عقب نمانده و با وجود دارا بودن جایگاه ویژه در زمینه تولید فرش با کیفیت در کشور در کمال ناباوری شاهد صادرات و فروش این فرشها در بازارهای داخلی به دلیل نزدیکی بسیار زیاد نقشه، رنگ و رج شمار فرش ریز ماهی خوی به نام فرش ریزماهی تبریز و فرش افشار تکاب به نام فرش افشار زنجان هستیم.
    
    فرش ریز ماهی خوی و افشار آهنین تکاب آذربایجان غربی که از استحکام، ظرافت و کیفیت بالایی برخوردار هستند و با پشم، ابریشم، چله و گل ابریشم در ابعاد، نقوش و رنگ آمیزی های متنوع با گره ترکی تولید می شود در بین فرشهای دستباف تولیدی استان از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده که متاسفانه فرش افشار تکاب و ریز ماهی خوی با دارا بودن شهرت جهانی در بین سایر تولیدات فرش استان، نیاز به اتخاذ تدابیر لازم در جهت تسریع در شناسنامه دار کردن، بازاریابی مناسب و اعطای تسهیلات بانکی به دارندگان کارگاههای تولید فرش دارد.
    
    شناسنامه دار کردن فرشهای تولیدی آذربایجان غربی اجباری می شود
    
    رئیس اداره فرش سازمان بازرگانی آذربایجان غربی در این زمینه به خبرنگار مهر گفت: به دلیل فقدان تشکلهای صادراتی مربوط به صنعت فرش، عدم امکان صدور از گمرکات آذربایجان غربی همواره فرشهای تولیدی استان توسط تجار متفرقه به طرق مختلف از شهرستانهای استان جمع آوری و بنام تولیدات سایر استانها صادر می شود.
    
    خلیل نوری میزان صادارات فرش از گمرکات سایر استانها را سالانه 35.96 میلیون دلار عنوان کرد و افزود: در این راستا اتحادیه صادرکنندگان فرش دستباف استان برای ساماندهی وضع موجود و توسعه صادارت این کالا در سال گذشته در آذربایجان غربی تشکیل شد. 
    
    وی همچنین از تشکیل اتحادیه صنفی بافندگان فرش دستباف به منظور شناسایی و ساماندهی بافندگان فرش دستباف در 13 شهرستان آذربایجان غربی خبر داد و اظهار داشت: در این راستا تا کنون 22 هزار و 527 مجوز صنفی برای تولید کنندگان و شغل های مرتبط با فرش در سطح استان صادر شده است.
    
    
    
    وی با انتقاد از قانون اختیاری بودن شناسنامه دار کردن فرشهای دستباف توسط بافندگان، خاطرنشان کرد: با ایجاد امکانات وخرید تجهیزات مورد نیازبزودی شناسنامه دار کردن فرش تولیدی در آذربایجان غربی اجباری می شود. 
    
    رئیس اداره فرش سازمان بازرگانی آذربایجان غربی، اخذ برند ملی و جهانی فرش های ریز ماهی خوی و افشار تکاب از طریق تشکلهای فرش استان و حضوردر نمایشگاههای داخلی و خارجی به نام فرش استان بهترین راهکار افزایش صادرات فرش به نام آذربایجان غربی به بازارمصرف داخلی و خارجی دانست. 
    
    نوری با تاکید بر ارتقا و حفظ کیفیت فرش های دستباف تولید شده در استان، خاطر نشان کرد: در این راستا دوره های آموزش به بافی فرش دستباف برای تولید کنندگان و بافندگان فرش استان به منظور آشنایی با نحوه رفع عیوب و راههای پیشگیری از آن، شناخت مواد اولیه مرغوب، آشنایی با حقوق اجتماعی و بهداشت فردی و محیطی، ارتقا سطح کمی و کیفی فرشهای تولیدی و ارتقا و حفظ جایگاه فرش در بازارهای هدف با اعتباریک میلیارد و 653 میلیون ریال برگزار شده است. 
    
    به گفته نوری مرکز ملی فرش ایران اقدام به مطالعه بازارهای فرش ایران کرده است که تا کنون بازار کشورهای آلمان، فنلاند، روسیه، سوئیس، اتریش، بلژیک، آمریکا نیازسنجی شده و نتایج به صورت لوح فشرده و مجله در اختیار تولیدکنندگان بزرگ و صادرکنندگان فرش دستباف قرارگرفته است. 
    
    نوری با اشاره به رفع نواقصات قانون بیمه قالیبافان توسط مجلس شورای اسلامی، خاطرنشان کرد: هم اکنون سه هزار و 822 قالیباف از مزایای بیمه قالیبافی در سطح استان بهره مند شده اند که امیدواریم با ارسال دستورالعمل اجرایی این قانون تمامی قالیبافان سطح استان تحت پوشش بیمه قرار بگیرند. 
    
    مدیرعامل اتحادیه تعاونی فرش دستباف روستایی آذربایجان غربی نیز در گفتگو با مهر عنوان کرد: فرش یا قالی دستباف یکی از منابع مهم کسب ارز برای کشورهاست و در ایران به عنوان یک شغل، برای اقشار مختلفی از مردم از جمله دامپرور، ریسنده، رنگرز، بافنده، پرداختگر، صادر کننده، اتحادیه داران و شرکتهای تعاونی که به نوعی با مسئله فرش دستباف سرو کار دارند اشتغالزایی داشته است. 
    
    خلیل رفیع زاده در ادامه با بیان اینکه در طول سی سال گذشته در ایران موضوع فرش با افت و خیزهای زیادی همراه بوده که در هر برهه تاثیرات مثبت یا منفی خود را به سیستم تولید فرش گذاشته است، بیان داشت: امروزه رقبای قدری ما را مورد حمله قرار داده و در حال تسخیر بازار فرش ایران هستند.
    
    وی اظهار داشت: باید برای مقابله با این مشکل دوره های آموزش به بافی، تهیه مواد اولیه و لوازم مناسب قالی بافی و کنترل بافته های فالیباف، بازاریابی و تبلیغات برای تولیدات و کمک های مادی به بافندگان شاید بتواند راه حل مناسبی برای احیای فرش دستباف و حمایت از قالیباف و در نهایت زنده نگه داشتن این هنر گران سنگ قدیمی در کشور باشد.
    
    وی با تاکید بر اینکه باید نگاه علمی به مقوله فرش در کشورایجاد شود، بیان داشت: امروزه در مراکزعلمی و دانشگاهی جوانان در رشته های کارشناسی و طراحی فرش فارغ التحصیل می شوند که باید از آنها حمایت مادی و معنوی لازم انجام شود. 
    
    مدیرعامل اتحادیه تعاونی فرش دستباف روستایی آذربایجان غربی، مرکز ملی فرش ایران، اتحادیه ها و شرکتهای تعاونی فرش دستباف روستایی را متولیان حفظ، گسترش و تولید فرش در کشور عنوان کرد و بیان داشت: متاسفانه سیاست های توزیع اعتبارات و نحوه اعطای تسهیلات به نام بنگاههای زودبازده به بافندگان فرش درست نبوده و هم اکنون قشر قالیباف آذربایجان غربی که بیشتراز طبقه محروم و کم بضاعت جامعه هستند با مشکلات عدیده ی مالی روبرو هستند. 
    
    رفیع زاده همچنین با بیان اینکه تامین مواد اولیه قالیباف وظیفه شرکت های تعاونی است، اظهار داشت: اتحادیه ها نیز بدلیل عدم حمایت و نداشتن توان مالی در جهت تامین مواد اولیه مانند انواع پشم مرغوب با مشکلات زیادی مواجه هستند.
    
     وی با بیان اینکه اگر دولت بخواهد بیشتر از این از هنر- صنعت فرش کشور حمایت کند، گفت: باید از اتحادیه ها و شرکتهای تعاونی تولید فرش که با تامین مواد اولیه فرش می توانند در ساماندهی این هنر اصیل ایران پیش قدم باشند، حمایت شود.
    
    
    
    به گفته ی مدیرعامل اتحادیه تعاونی فرش دستباف روستایی آذربایجان غربی، اگر اتحادیه های استانی یک محل دائمی برای تولید و عرضه فرش دستباف داشته باشند می توانند از وجود کارشناسان فرش، هنرمندان طراح و نقاش استفاده کنند. 
    
    رفیع زاده در ادامه از عدم وجود دستگاه چاپگر شناسنامه برای فرش های تولیدی در آذربایجان غربی انتقاد کرد و گفت: همچنین اختیاری بودن شناسنامه دار کردن فرش باعث عدم استقبال تولید کنندگان از این طرح اغلب بدلیل نداشتن کیفیت لازم فرش تولیدی شده است.
    
    روند تعطیلی کارگاههای فرش بافی آذربایجان غربی نگران کننده است
    
    رئیس اتحادیه فرشبافان آذربایجان غربی نیزدر گفتگو با خبرنگار مهر در ارومیه، با انتقاد از بالا بودن تعرفه های گمرکی صادرات فرش، گفت: متاسفانه در این راستا روند تعطیلی کارگاه‌های فرش بافی استان نگران کننده است. 
    
    صیاد بابازاده با بیان مطلب فوق افزود: آمار تعطیلی رو به رشد کارگاه‌های فرش بافی در استان در کنار انگیزه کم مردم به ایجاد و راه اندازی کارگاه‌های فرش بافی دغدغه‌ای است که نیاز به رسیدگی و توجه بیشتر مسوولین امر را پر رنگتر می‌کند. 
    
    وی با اشاره به اینکه با تولید هر فرش شش متری به طور متوسط برای چهار نفر اشتغالزایی ایجاد می‌شود، اظهار داشت: متاسفانه از تولید فرش دستباف به عنوان یک هنر- صنعت ارزآور برای کشور در استان حمایت جدی انجام نمی‌شود.
    
    وی در ادامه خاطرنشان کرد: در این راستا و در این زمینه برای استفاده از کمک‌های فنی، یک هزار و 300 فرشباف، به منظور دریافت وام‌های بنگاه‌های زود بازده اقتصادی برای دریافت تسهیلات به بانک‌ها معرفی شده و تاکنون از این بین فقط 500 نفر تسهیلات دریافت کرده‌اند.
    
    رئیس اتحادیه فرشبافان آذربایجان غربی با اشاره به کاهش سهم فرش ایرانی در بازارهای جهانی، همگام شدن تولید و عرضه کنندگان داخلی با پیشرفت‌های جهانی را از جمله راهکارهایی عملی برای حل این مشکل عنوان کرد و بیان داشت: تامین مواد اولیه مرغوب، در اختیار گذاشتن یارانه‌ای این مواد به فرشبافان و کاهش تعرفه‌های بالای گمرکی برای صادرات فرش از جمله عوامل موثر در افزایش تولید فرش در استان عنوان کرد. 
    
    بابازاده با انتقاد از عملکرد ضعیف بانکها در پرداخت تسهیلات به کارگاه‌های فرشبافی، خاطر نشان کرد: استفاده از مواد اولیه نامرغوب، طرحها و نقشه‌های تکراری و منسوخ شده، بی توجهی به استفاده از علم روز و فناوری‌های جدید را از جمله مشکلات صنعت فرش دستباف استان برشمرد.
    
    کاهش 30 درصدی فروش فرش دستباف در آذربایجان غربی 
    
    رئیس اتحادیه فرش فروشان آذربایجان غربی نیز به مهر گفت: به دلیل عدم اطلاع قالیبافان استان از سلایق بازارهای داخلی و خارجی طی یک سال گذشته فروش فرش دستباف استان 20 تا 30 درصد کاهش یافته است. 
    
    وجدی در گفتگو با خبرنگار مهر در ارومیه، پایین آمدن کیفیت فرش دستباف ایرانی را از جمله عوامل موثر درافت بازار فروش فرش عنوان کرد و افزود:نبود برنامه‌ریزی اقتصادی صحیح از سوی دولت نیز یکی از دلایل دیگر کاهش صادرات فرش ایران است.
    
    یکی از طراحان فرش نیز در گفتگو با مهر افزود: برای تحقق افزایش تولیدات صنایع دستی علاوه بر توجه به نوآوری در طراحیها باید ذوق و فرهنگ خریداران و سلیقه مشتریان در کشورهای مختلف را مورد توجه قرار داد و با همفکری و بهره گیری از نظرات یکدیگر دست به خلاقیت و ابتکار جدید در تولید زد.
    
    امیر قربانی حفظ جایگاه فرش ایران رادر گرو استفاده از رنگ و مواد اولیه طبیعی عنوان کرد و بیان داشت: طراحی و رنگآمیزی فرش ایرانی در طول قرنها در حال تغییر بوده که این تفاوت از نظر جلب مشتری و فعالیت در بازار حایز اهمیت است.
    
    با وجود این مشکلات هنوز هم فرش ایران در دنیا مزین و نشان کیفیت فروشگاهها و خانه هاست، و رقبای ما که از طرحها، نقشه ها و رنگهای ایران استفاده می کنند چون بدون کیفیت این فرشها را بافته و تنها با نگاه تجاری آن را عرضه می کنند، نمی توانند مقابل فرش خوب ایرانی عرض اندام کنند اما ارتقای فرش ایرانی و حفظ بازارهای جهانی نیازمند برنامه ریزی و حمایت اصولی است.
    
    11 درصد از صادرات فرش کشور مربوط به آذربایجان غربی است و 85 درصد فرش‌های دستباف تولید شده استان قابلیت صادرات دارند که این امر ضرورت توجه به رفع صادرات پیش روی این صنعت در استان را دو چندان می کند.