از دوران قبل از صفویه، تولید فرش و پای انداز در کاشان رایج بوده است اما آغاز تولید انبوه فرش‌های زربافت و گران قیمت ابریشمی با کیفیت، از دوره صفویه شروع شده است؛ دوره‌ای که به هنر توجه ویژه‌ای می‌شده و شهر کاشان را به دلیل زمینه‌های فرهنگی و مذهبی، مورد توجه قرار می‌دادند. از اولین طرح‌هایی که قبل از اسلام وجود داشتند طرح‌های اسلیمی و محرابی بوده است. اما با گذشت زمان با تغییراتی روبرو شد که نه تنها از این طرح‌ها در سجاده فرش و فرش سجاده ای استفاده کردند بلکه این طرح‌ها سهم اساسی در کتاب آرایی و کاشی سازی داشت.
طرح محرابی (یا به تعبیری مهرابی) وضع استثنایی داشت از طرفی زاینده یک سنت دیرین در ایران باستان متشکل از دو بخش «مهر» و «آبه» به معنی ساختمان طاقدار و گنبد مانند است مانند مهرابه طاق بستان و مهرابه آناهیتا. از طرف دیگر بعد از ظهور اسلام، محراب به عنوان قبله مسجد و مکانی برای خواندن نماز، دعا و مناجات تلقی شد و پنج بار در کلام الهی مسطور در قرآن مجید از آن یاد گردید.
آنچه در تمدن صفوی به نام «جانمازی» و «محرابی» در فرش ایران به کار رفت و امروزه با نام های فرش سجاده, سجاده فرش و فرش سجاده ای می شناسیم، در آن دوران به نام جانمازی یا محرابی معروف بوده است. در معماری اسلامی تو رفتگی وسط دیوار مسجد محراب است که جهت قبله را نشان می‌دهد و اغلب در ضلع جنوبی دیوار مسجد ساخته می‌شود. در حقیقت محراب قلب مسجد است که باشکوه‌ترین هنرهای ایرانی و اسلامی مانند گچ بری، کاشی کاری و خوشنویسی در آن استفاده شده است. سجاده فرش‌ها اکثرا با آیاتی از قرآن کریم یا کتیبه‌هایی با خطوط کوفی، نستعلیق ثلث و یا با نگاره‌هایی مانند سرو، گل یاس، گلدان و ... تزیین می‌شده است. معروفترین سجاده فرش‌ها که در دوران صفویه بافته شده است
- معروف به سجاده فرش متروپولیتن نیویورک است که نظیرش در موزه آستان قدس رضوی نگهداری می شود.
- معروف به سجاده فرش محرابی حوضی قندیلی و سجاده فرش محرابی خطی ترنج دار است که در موزه فرش ایران نگهداری می شود.
